Trà đen Nga
Cà muối là món ăn dân gian quen
thuộc đâu đâu cũng có. Cà muối dùng trong bữa ăn thanh đạm hàng ngày, thậm chí
cả trong tiệc tùng, như một món ăn đặc sản.
Món cà muối vừa ngon, vừa rẻ lại
dể làm, nhưng Nghệ An có cách muối riêng, ăn quanh năm. Cà có nhiều loại , ngon
nhất là giống cà cốm chỉ to bằng viên bi, muối ăn, giòn tan, vị chua đậm. Cũng
có giống cà quả nhỉnh hơn một chút hình bầu dục, vỏ hơi dày nhưng cắn nổ đốp
như pháo nên được gọi là cà pháo. Hai loại cà này ở Nghệ An nơi nào cũng sẵn
nhưng vùng Nghi Lộc có nhiều người trồng và cà cũng ngon hơn nơi khác.
Vào mùa hè, chỉ cần có bát nước
rau muống luộc hay bát canh rau tập tàng và một đĩa cà muối chấm mắm tôm chanh
là đủ cho một bữa ăn ngon. Nhìn những quả cà mới vớt khỏi vại còn trắng phau,
chen chúc trong đĩa ai cũng thấy thèm. Người ăn bỏ quả cà vào miệng cắn nổ đánh
đốp nghe giòn tan, vừa nhai vừa thấy thấm vị mằn mặn chua chua, phảng phất mùi
thơm của tỏi làm cho ngon miệng suốt cả bữa ăn. Cà ăn với cơm nguội , nhất là với
khoai lang luộc có cái ngon kỳ lạ rất thú vị là đằng khác, vì vị mặn của cà,
mùi thơm của tỏi lẫn với vị ngọt của khoai nữa. Vùng này người ta còn ăn cà với
vừng rang chắc phải là ngon lắm, khẩu vị địa phương mà.Chưa hết, cà còn được
thay thế cho các đồ nhắm khác như mực khô, cua biển và trở thành người bạn đồng
hành của rượu gạo, rượu nếp trong bữa ăn đồng quê.
Ngoài ra, cà muối còn được tái chế
thành cà xào. Quả cà được cắt làm đôi, phi hành mỡ cho thơm, bỏ cà vào đảo đều,
cho thêm một ít ớt tươi và môt nhúm lá chanh thái sợi, cũng được địa phương ưa
chuộng.Thi sĩ Tản Đà, xưa có thời kỳ sinh sống ở Miền Trung, khi giã từ chốn cũ
bồn chồn nhớ độc một món cà muối:
"Hà tươi cửa bể Tua Ran
Long Xuyên chén mắm, Nghệ An đĩa cà."
Và Huy Cận cũng đã viết: "Ai ơi cà xứ Nghệ
càng mặn lại càng giòn"
Ai cũng biết muối cà. Tuy nhiên
không phải ai muối cũng ngon. Người xứ Nghệ muối cà không giống những nơi khác.
Cà hái về họ chọn ra những quả nhỏ trắng đem phơi cho héo. Khi quả cà đã rút bớt
nước trở thành mềm, họ rửa sạch để ráo nước, rắc thêm ít muối xóc lên cho thật
đều. Sau đó trút tất cả vào vại sành, dội nước sôi còn hơi âm ấm cho gần ngập,
giã thêm một ít tỏi rắc vào. Cuối cùng người ta lấy một cái đĩa hay vỉ nan tròn
úp lên trên và một hòn đá nặng đè lên, sao cho cà không nổi khỏi mặt nước. Để
như vậy trong một tuần là có thể lấy dần ra ăn... càng để lâu càng ngon nhưng nếu
để quá , cà sẽ bị chua gắt, nên người ta đã cho nhiều muối và nén thật nặng để
hãm lại ăn được dài ngày. Cà sẽ mặn chát, quả bẹp dí trông không còn tròn trỉnh
như quả muối xổi nữa bởi đã thành cà nén như kiểu cà bát quả to và cách ăn cũng
thay đổi. Cà bát được muối nén ăn quanh năm trở thành kho thức ăn dã chiến dài
ngày, dự phòng mùa mưa bão khan hiếm rau xanh.Nhà nào cũng có một chum tương
cùng với vại cà. Cà bát ngâm tương ăn thấy ngon Những ai xa quê, đôi khi nhớ da
diết một bữa canh cua đồng ăn với cà muối. Ấy là lúc tình yêu xứ Nghệ trỗi dậy
khiến ta xao xuyến bồn chồn.
Cà dầm tương xứ Nghệ
(sưu tầm)
Social Footer